Het kookboek La scienza in cucina e l’arte di mangiar bene van Pellegrino Artusi behoort tot de basis van de Italiaanse keuken. Het kookboek van de in 1820 geboren Artusi mag dan wel wereldberoemd zijn; wie hij was, dat is veel minder bekend. Saskia Balmaekers dook in de geschiedenis en tekent zijn levensverhaal op aan de hand van anekdotes, verhalen, brieven en meer. Zijn leven, werk en natuurlijk een aantal recepten vormen een leuke aanvulling op het bekende standaardwerk.

‘Het perfecte recept’ is niet het eerste boek dat Saskia uitbrengt. Maar wel haar debuutroman. Ze werkte er vier jaar aan, naast haar blog Ciao Tutti. Ze brengt het boek in eigen beheer uit op dezelfde wijze als Artusi dat deed, met een eerste druk van duizend exemplaren. Saskia nummerde en signeerde elk boek handmatig. Het boek Het perfecte recept is alleen verkrijgbaar via haarzelf.

Overgedragen van oma op moeder op dochter

Pellegrino Artusi staat in heel veel Italiaanse keukens

La scienza in cucina e l’arte di mangiar bene stond ook bij mijn Italiaanse oma en Italiaanse moeder in de kast. En inmiddels bij mij. Dat geldt wel voor meer Italianen, al weet ik niet of zijn ook de versie van 1943 hebben. De cover vermeldt dat het gaat om de 38e editie, 308.000 exemplaren. De eerlijkheid gebiedt te zeggen dat ik dit exemplaar te kwetsbaar vindt om uit te koken. Zoonlief heeft het in 2010 in Nederlands verschenen historische kookboek op zijn beurt ingepikt. ‘De wetenschap in de keuken en de kunst om goed te eten’. Het is inmiddels alleen nog tweedehands verkrijgbaar.

Grondig onderzoek

De meer dan 200 jaar geleden geboren Pellegrino Artusi deed voor zijn standaardwerk grondig onderzoek. Zo ook Saskia. Ze spitte door archieven en bibliotheken. Las brieven en boeken. Ook sprak ze de nazaten van Artusi die haar voedden met anekdotes. De vader van de Italiaanse keuken kwam daardoor voor haar even tot leven, zo schrijft ze.

Zijn meesterwerk blijkt, zo deelt Saskia, het “eigenlijk het resultaat van een menage à trois, met kok Francesco en huishoudster Marietta, die samen de keuken bestierden.” Pellegrino kon namelijk zelf niet koken, maar hield wél van lekker eten. Als hij op 91-jarige(!) leeftijd overlijdt, zijn er maar liefst 58.000 kookboeken verkocht. Wereldwijd zijn dat er nu 130 miljoen, aldus Saskia.

Na vier jaar werk is haar boek nu klaar en een mooi cadeau voor wie van lekker eten én Italië houdt. Het 253 pagina’s dikke boek leest lekker weg. Als je er eenmaal aan begint, is het lastig wegleggen. Ook bij dit boek is het zonde om het te gebruiken in de keuken. Je kunt er maar beter mee op de bank ploffen…