De maffia als voorbeeld voor je bedrijf… het moet niet gekker worden. En tóch is er een boek over vol geschreven. En dat boek, ‘Van Capo tot Ceo’, stond ook nog eens 24 dagen op de eerste plaats als Managementboek Top 100. Een mooie aanleiding om erin te duiken
Het in maart 2022 verschenen boek heeft als opmerkelijke ondertitel ‘Leerzame inzichten van de Italiaanse maffia’. Waar gaat het boek over en wat bezielt auteur Jan-Joost Kroon om de werkwijze van de maffia te fileren om er bedrijfsmatige adviezen aan te hangen? Wat kan jouw organisatie leren van de maffia? We leggen hem een aantal vragen voor. En jij kunt kans maken op een van de vijf gesigneerde boeken.
Bedrijven kunnen leren van de maffia
Auteur Jan-Joost Kroon is al meer dan 25 jaar gefascineerd door de Italiaanse maffia. Met zijn bedrijfskundige achtergrond en werk als organisatieadviseur kwam hij tot het inzicht dat ‘normale’ bedrijven iets zouden kunnen leren van de werkwijze van de maffia, die in feite een miljardenbedrijf is. Hij schreef het managementboek ‘Van Capo tot CEO’ en geeft presentaties en workshops over welke lessen je kunt toepassen o.a. op het gebied van strategie, leiderschap en samenwerking.
Jan-Joost Kroon: “Mensen vragen mij wel eens: wat wil je hiermee nu bereiken? Mijn wens is om eens vanuit een heel ander perspectief te kijken naar het extreme voorbeeld wat de maffia uiteraard is. En vervolgens kijken naar je eigen bedrijfsvoering en manier van leidinggeven. En wat zou je dan toch nog kunnen opsteken van een organisatie waarvan je het vooraf zeker niet had verwacht.”
Negen vragen aan Jan-Joost over zijn boek ‘Van Capo tot CEO’
- Wat was voor jou de grootste verrassing / eyeopener toen je verder in het onderwerp dook dat toch al je belangstelling had?
“Dat er zoveel overeenkomsten zitten tussen de bedrijfsvoering van de maffia en die van ‘gewone’ organisaties. Ik kwam erachter dat ik best wel moe word van bedrijven waarin vooral veel gepraat en weinig gepresteerd wordt. Waar beslissingen worden genomen die goed zijn voor het individu in plaats van het bedrijf. Bij de maffia is dit precies het tegenovergestelde: de beslissingen die worden genomen zijn goed voor het ‘bedrijf’! Ik bedacht me dat bedrijven, managers en CEO’s hier wel iets van kunnen leren.”
- Wat is een van de belangrijkste en gemakkelijk toepasbare les voor de lezer van het boek voor het leven van alledag? Is dat: ben duidelijk in wat je verwacht?
“Ik zou zeggen: Houd alles simpel en doelmatig. Op die manier werken en communiceert de maffia en zo kunnen ze succesvol zijn. Veel organisaties zijn geneigd om onderwerpen of actualiteiten het liefst ingewikkeld, moeilijk en lastig te maken. Hierdoor begrijpen collega’s zelfs niet eens meer waar het over gaat. Gewichtig en moeilijk doen over bepaalde dingen leidt niet perse tot een beter resultaat. Houd het dus simpel en doelmatig.”
- De maffia is gestoeld op heldere, compacte communicatie bij opdrachten. Niet slagen betekent een negatieve sanctie. Een angstcultuur is het laatste wat je wil in een bedrijf / in je leven. Zelfs een positieve beloning vlakt het negatieve niet uit. Dus: hoe dan?
“Ik zou een negatieve sanctie en angst niet direct op één lijn leggen. Maar voor de duidelijkheid: Ja, niet slagen binnen de maffia heeft consequenties; dit kan uiteraard leiden tot angst om te falen. Maar het kan ook een extra motivatie geven om te slagen. En het verbinden van consequenties aan ongewenst gedrag of aan het niet voldoen aan de gestelde opdracht is helemaal niet erg. Ik vind dat niet meer dan normaal. Overigens ben ik zeker niet voor straffen binnen organisaties, maar een beetje spanning voelen in een zakelijke relatie (want dat is het toch) is helemaal niet erg, toch?”
- Je hebt bronnenonderzoek gedaan maar ook mensen gesproken. Waar liep je tegenaan? De maffia opereert immers onder de radar; loslippigheid wordt niet gewaardeerd.
“Ik heb geen ‘veldresearch’ kunnen doen, nee: daar zijn ze niet van binnen de maffia. Al mijn informatie heb ik uit tientallen boeken, artikelen, documentaires over dit onderwerp. In Nederland zijn er niet veel inhoudelijke boeken over de Italiaanse maffia. Daarom was ik vooral aangewezen op Engelse en Italiaanse bronnen. Alle informatie die daarin beschreven wordt, komt veelal weer uit getuigenverklaringen van ‘pentiti’ (leden die zijn gaan samenwerken met justitie) en van onderzoeksjournalisten die heel lokaal dichtbij het vuur hebben gezeten. “
- Wat is volgens jou de grootste misvatting over het boek?
“Dat ik de maffia verheerlijk. Want dat doe ik absoluut niet, in de eerste alinea van mijn boek neem ik daar heel duidelijk stelling in. Je moet de criminele elementen van deze organisatie bevriezen en puur kijken naar de bedrijfsvoering. Het is een managementboek met een knipoog.”
- Je schrijft op de cover: “Als je de criminele elementen van de bedrijfsvoering bevriest, dan blijven er organisatiestructuren over die slim en effectief zijn.” Geef eens een voorbeeld?
“Dat deze organisatie hiërarchisch is, dat wist ik wel (dat is heel handig voor de aansturing en het nemen van beslissingen), maar daarbinnen is de organisatie heel erg zelfsturend. Binnen de maffia werken de medewerkers heel zelfstandig. Ze krijgen minimale informatie, doorlooptijd en geëist resultaat en mogen daarna zelf bepalen hoe ze op dat punt komen. Die combinatie zie je niet veel in het moderne bedrijfsleven.”
- De maffia draait om afpersing maar ook gunsten verlening. De ontvanger staat dus in het krijt bij de verlener. Dat wil je liever niet. Hoe kun je omzeilen dat je iets tegen je wil doet zonder dat de ander / de Capo je daarop afrekent?
“Het klopt inderdaad dat een groot gedeelte van het inkomen van de maffia nog steeds komt uit afpersing van organisaties. Ik zou iedereen ten alle tijden afraden om een gunst te verlenen. Wanneer iets een vriendendienst is en wanneer iets corrupt, dat is interpretatie. Daarin verschillen de Nederlandse en Italiaanse cultuur wel aanzienlijk.”
- Jouw doel is niet om de maffia te verheerlijken. Je analyseert structuren. Waarin wijkt jouw boek van de bekende maffia-boeken van bijvoorbeeld John Dickie?
“In de boeken zoals van John Dickie zijn meer geschreven uit een historisch perspectief, met veel details en feiten over werkelijke gebeurtenissen binnen de maffia. Deze boeken richten zich met name echt op de maffia zelf terwijl ik de maffia bekijk vanuit een bedrijfskundig perspectief, dat lees je niet in de boeken van Dickie terug. Hoewel al zijn boeken absolute aanraders zijn!”
- Waarom zou iemand het boek ‘Van Capo tot CEO’ moeten lezen?
“Omdat er geen enkel managementboek te vinden is dat mijn bedrijfskundige perspectief op de maffia eerder heeft beschreven. Er zijn diverse boeken geschreven waarin management wordt vergelijken met bijvoorbeeld sporten of defensie. Maar wat wij, als bedrijfskundigen, nu kunnen leren van de maffia is nog niet eerder beschreven.”
Win een van de vijf gesigneerde exemplaren van ‘Van Capo tot CEO’
De inzendingsmogelijkheid voor de prijsvraag is gesloten. Bekijk een selectie van de inzendingen over aansprekende anti maffia-initiatieven. De prijswinnaars hebben persoonlijk bericht gehad.
Congratulazioni Giulio Peters, Mieke Schepens, Herman Nieuwenhuis, Jeroen Casatelli, Anne Miedema!
Nieuwsgierig? Bestel snel het boek ‘Van Capo tot CEO’.
Geïnteresseerd of geïntrigeerd door de Maffia? Bekijk ook het speciale maffia-dossier op Italie.nl
