Al heel wat jaren ken ik Josje van Oostrom, wijnspecialiste, sommelier. Toen ik las over haar wijnproeverij en masterclass over Italiaanse oranjewijn en natuurwijn, wilde ik er als wijnliefhebber meer van weten.

Josje is gastronoom sommelier opgeleid vanuit de officiële Associazione Italiana Sommelier. Wat is oranjewijn eigenlijk, vraag ik haar. “Oranjewijn is inderdaad een naam die veel vragen oproept. Oranjewijn wordt gemaakt van witte wijndruiven (of ‘grijze’ zoals de Pinot Grigio) waarbij de schillen bij de most blijven. Eigenlijk net zo als bij het maken van rode wijn.

Bij het maken van witte wijn worden de schillen weggehaald en fermenteren ze niet mee. Bij oranjewijn weekt de schil wel mee. Dat kan een paar dagen zijn, een week, een paar maanden en in extreme gevallen zelfs een jaar!”

En hoe zit het dan met natuurwijn?

“Het kenmerk van natuurwijn is dat de druiven biologisch of biodynamisch worden geteeld. En dat ze in de wijnkelder geen toevoegingen of heftige manipulaties krijgen. Er is hooguit een klein beetje sulfiet toegestaan.”
Josje gaat verder: “Daar zit gelijk ook een groot verschil met biologische wijnen. Wist je dat bij biologische wijnen de maximale toegestane hoeveelheid sulfiet nog steeds heel hoog is? Die schurkt zelfs aan tegen de conventionele hoeveelheden!”

Is oranjewijn een natuurwijn?

Josje kijkt even peinzend voor zich uit. “Meestal is oranjewijn op natuurlijke wijze gemaakt; maar helemaal hetzelfde is het niet. Zo had ik laatst een oranjewijn die chemisch rook; dat verbaasde me, want ik had die wijn vaker geproefd bij diverse wijnprofessionalproeverijen. Blijkbaar hadden ze nu geselecteerde gist gebruikt. Verder vermoed is dat er ook een behoorlijk sulfietgehalte in zat. Je proeft dus echt wel het verschil.”

Maar hoe zit het met de kleur, zo wil ik weten? Het lijkt me niet altijd oranje. Josje: “In de natuurwijnwereld zijn er inmiddels veel wijnmakers (ook in Italië) die oranjewijn maken. De naam verwijst naar de kleur die de wijn kan krijgen na langdurig schilcontact. De wijn is zeker niet altijd oranje; het kan ook goudgeel zijn of meer amberkleurig. Puristen vinden daarom dat de naam amberwijn beter aansluit.”

Is oranjewijn een hype?

Ik vertel Josje dat we, toen we in 2005 Prosecco verkochten bij Het ItaliëPunt, echt moesten uitleggen wat het is en dat Prosecco niet onderdoet voor Champagne. Dat kun je je anno nu haast niet meer voorstellen. Zou het de oranjewijn net zo vergaan of is het een hype, vraag ik haar. Josje lacht. “Oranjewijn mag dan nu een hype lijken, in werkelijkheid is het procedé al eeuwenoud. In Georgië maakten ze het al, 8000 jaar geleden!”

Hoe is de opmars van oranjewijn dan nu in gang gezet, wil ik weten. Ook dat weet Josje: “Ergens in de jaren ’90 was de Friulaanse wijnmaker Josko Gravner op zoek naar een meer authentieke manier van wijn maken. Hij kwam uit in Georgië en verdiepte zich in het procedé. In eerste instantie verklaarden ze hem voor gek; nu betaalt men grof geld voor zijn unieke wijnen.”

Hoe smaakt oranjewijn?

Van al dat praten over wijn, zou je bijna vergeten te gaan proeven. Het toeval wil dat ik een aantal dagen eerder (voor het eerst) een Nederlandse oranjewijn heb geproefd. Ik ben dan ook benieuwd naar Josjes professionele toelichting.

“Door de tannines uit de schillen krijg je, net als bij rode wijn, een wijn met meer structuur. Dat alleen al geeft een compleet ander mondgevoel. De wijn smaakt echt anders, dieper, intenser, geconcentreerder.”

Ik herken wat Josje zegt. Het is echt een wijn waarbij je moet eten, vind ik. Josje beaamt: “Oranjewijnen hebben een hoge zuurgraad; soms zijn ze zelfs umami. Je kunt de wijn breed combineren; hij past bijvoorbeeld uitstekend bij Aziatische gerechten.”

“Afhankelijk van de wijn, proef je gedroogde bloemen, gedroogd fruit, gedroogde kruiden, kweepeer, (lapsong/ jasmijn) thee, soms sinaasappelschil, bergamot, noten, specerijen, of zoute mineraligheid. Het gaat van bitter tot lichtzoet, zonder dessertwijn te worden.” Tja, zo kun je qua smaak alsnog alle kanten uit. Net zoals bij rode, witte en rosé wijn.

“Het druivenras heeft invloed, de duur van de schilweking, keuze van materiaal…” als het aan Josje ligt, gaat ze maar door. Het is me wel duidelijk dat ze zich grondig heeft verdiept in oranjewijnen en natuurwijnen. Het lijkt me echt leuk en leerzaam om eens samen met haar te gaan proeven!

Proeverijen en masterclasses

Ben jij ook nieuwsgierig naar Italiaanse natuurwijnen en oranjewijnen? Schrijf je dan snel in voor Josjes masterclasses! Niet alleen interessant voor consumenten maar ook voor sommeliers; Josje is namelijk Italiaans sommelier AIS.
* Introductie natuurwijn: 27/28 September in Utrecht
* Introductie oranjewijn: 5 oktober

Tip: Op 12 oktober start de cursus ‘Word een Italiaanse Natuurwijnkenner in 10 weken’. Ook hier is nog een enkel plekje beschikbaar!

© Foto’s: Josje van Oostrom